Redactioneel_NL  B3-2022 PNKV BiuletynOnline.

Redactioneel_NL

De satirische tekening is een bijzondere vorm van communicatie. In tegenstelling tot een tekst, laat een satirische tekening de interpretatie van de boodschap volledig over aan de lezer. Vooral als het zonder onderschrift is. Deze vrijheid van interpretatie is gevaarlijk. Niet alleen omdat de boodschap de plank kan misslaan, maar meer nog omdat ze soms zeer onaangename gevolgen kan hebben voor de auteur, zelfs tragische.

Een van de meest vooraanstaande Poolse cartoonisten was Eryk Lipiński, medeoprichter van het legendarische tijdschrift “Szpilki”. Hij liet een rijke erfenis na en verhief de Poolse satirische tekenkunst tot de rang van kunst. Zijn levensdoel was de oprichting van het Museum van de Karikatuur, dat op zijn initiatief en met behulp van zijn privé-collectie in 1978 werd opgericht. Vandaag de dag bezit het museum een rijke collectie van vroegere en huidige beroemde Poolse cartoonisten en organiseert het regelmatig thematische tentoonstellingen. Een van die tentoonstellingen, "Ik kijk, ik voel, ik teken", werd onlangs bezocht door onze Warschau-correspondent Olga Sokolowska, die haar indrukken met ons deelt op bladzijde 20.

Het waren niet alleen de cartoonisten die op een dunne lijn moesten balanceren om zich niet bloot te geven aan de autoriteiten. Dat deden ook de persfotografen. Joanna Paszkiewicz-Jägers herinnert zich precies deze tijden uit haar eigen ervaring, toen politieke propaganda in de Volksrepubliek Polen het voorwerp was van het zoeken naar de grenzen van de journalistieke vrijheid. Op bladzijde 13 herinnert zij ons aan deze periode van politieke dictatuur.

De vrijheid om zijn gedachten te uiten, of liever het gebrek daaraan, was een probleem voor alle sociale activiteiten. Ook Poolse kunstenaars hadden te lijden onder politieke censuur. Dit weerhield de Poolse schilderkunst er niet van haar vleugels uit te slaan en op zoek te gaan naar nieuwe expressiemiddelen. Op bladzijde 24 stellen wij een van de opmerkelijke vertegenwoordigers van deze richting voor, en op bladzijde 26 een Poolse galerij die hen promoot.

Wij wensen u veel leesplezier
Waldemar Pankiw

- - -